بازدید از موزه یکی از کارهایی است که اغلب در زمان مسافرت صورت می گیرد و البته بهترین کار هم هست برای اینکه با فرهنگ و تاریخ آن شهر و یا کشور آشنایی پیدا کینم. ما در این مقاله از یک مشهد برای شما در مورد موزه های آستان قدس رضوی و سایر موزه های مشهد مطالبی را منتشر کرده ایم.
در مورد موزه های آستان قدس رضوی بیشتر بدانید
موزههای آستان قدس رضوی یکی از مجموعههای بزرگ موزهای در ایران است که بناهای تاریخی آن جلوه گر شش قرن تزئینات و معماری دوره اسلامی و اشیای تاریخی آن نشان دهنده انواع هنرها و صنایع دستی ساخته شده طی ده قرن گذشته میباشد. هم اکنون مدیر موزه آستان قدس دکتر علی سوزنچی میباشد .
آثار تاریخی ساخته شده یا وقف شده برای حرم مطهر پس از استفاده، طی سدههای گذشته در خزانه نگهداری میشده و سیاهههای اموالی موجود در بخش نسخ خطی آستان قدس نشان دهندة فهرست برداری منظم کارگزارن در دورههای گذشته میباشد. در سال ۱۳۱۵ شمسی اتاقهای فوقانی شمال غربی صحن نو (آزادی) و جنوب شرقی صحن کهنه (انقلاب اسلامی) که به یکدیگر متصل بوده به خزانه و محل نگهداری اشیاء اختصاص یافت. دفتر یادداشت مراجعان نشان میدهد که این مجموعه از سال ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۱ ش. مورد بازدید بسیاری از فرهیختگان و مقامات ایرانی و مستشرقین خارجی قرار گرفته است.
در چهاردهم آذرماه سال ۱۳۱۶ شمسی سنگ بنای ساختمان موزه در قطعه زمینی به مساحت ۵۷۰۰ مترمربع در مشرق مسجد گوهرشاد وکنار مقبره شیخ بهایی رسماً گذاشته میشود. این بناکه نقشه آن را آندره گدار ترسیم نمود توسط «مهندس کنتراتیف» و «بیوک قهرمانی» در سه طبقه، یک طبقه زیرزمین و دو طبقه فوقانی به مساحت ۱۰۳۴ مترمربع ساخته و در سال ۱۳۲۴ شمسی افتتاح شد. همزمان با ساخت بنای موزه از «مهدی بهرامی» مدیر وقت موزه ایران باستان برای انتخاب و آمادهسازی اشیاء موجود در خزانه، دعوت شد. در سال ۱۳۵۱ شمسی اشیاء موزه به محل تالار تشریفات آستان قدس، واقع صحن موزه منتقل شد و بنای جدیدی برای موزه در ضلع جنوبی حرم مطهر در دستور ساخت قرار گرفت. ساخت این بنا برای موزه و کتابخانه آستان قدس، از سال ۱۳۵۳ ش. توسط «شرکت ماهساز» و زیر نظر آرشیتکت معروف داریوش بوربور مدیر عامل شرکت مهندسی مشاوربوربور آغاز شد و در سال ۱۳۵۵ ش. خاتمه یافت. این موزه شامل دو تالار در یک طبقه، به مساحت حدود ۱۳۰۰ متر مربع بود که دکوراسیون داخلی و تجهیز آن توسط «شرکت فرانسوی ژانسن» اجرا شد و اشیاء متنوعی مانند: قالی، ظروف، سلاحها، وبرخی اشیاء و اجزاء معماری حرم مطهر مانند وسایل روشنایی و محرابها و درهای حرم در آن به نمایش گذاشته شد.
پس از انقلاب اسلامی آستان قدس رضوی با رویکرد توسعه امور فرهنگی و با هدف تکریم واقفان ۱۴ گنجینه تخصصی به مجموعه افزود. نمایش آثار در این گنجینهها موجب گسترش سنت حسنه وقف و اهدای اشیای بسیاری توسط زائران و مجموعه داران بااخلاص، در سالهای اخیر به آستان قدس رضوی، و در نتیجه توسعة موزهها شد. در حال حاضر موزههای آستان قدس در چهار ساختمان مستقر هستند و اشیای به نمایش درآمده در آنها شامل آثار تاریخی حرم مطهر و میراث آستان قدس، اشیای وقف و اهدا شده، همچنین اشیای خریداری شده برای تکمیل مجموعهها میباشد
سایر موزه های مشهد
موزه بزرگ خراسان رضوی
طراحان موزه بزرگ خراسان رضوی با الهام از نقشه و طرح بنای هارونیه و عمارت خورشید ساختمان موزه بزرگ خراسان رضوی را آغاز نمودند. سنگ بنای اولیه این موزه را شهرداری مشهد پی ریزی شدهاست. مکان این موزه در زمینی به وسعت ۴۹۰۰ متر مربع در بوستان کوهسنگی واقع شده و از پروژههای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی است.
اجرای این طرح در ۱۲ طبقه و زیر بنای تقریبی ۱۸۰۰۰ متر مربع در سال ۸۲ از سوی شهرداری مشهد به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی واگذار شد که در آن بخشهای مختلفی از جمله فضاهای موزهای متنوع، اتاق پژوهشگران، محل نمایش نمایش دائمی اشیاء، فضای اداری و… پیش بینی شدهاست.
موزه مردم شناسی رباط ویرانی
این موزه با هدف معرفی جایگاه و اهمیت مشاغل سنتی و بومی مشهد در سال ۱۳۸۵ شمسی در محل رباط ویرانی از بناهای تاریخی دوره تیموری و صفوی ایجاد گردیدهاست. رباط ویرانی بنایی است سرپوشیده که در قرون و سدههای پیشین در راه کاروانرو نیشابور به توس واقع بوده اما امروزه در محور گردشگری مشهد شاندیز در ویرانی ۱۹ واقع است.
موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان
سازمان آموزش و پرورش خراسان رضوی با هدف ارتقای سطح اطلاعات عموم علاقه مندان در سال ۱۳۷۷ شمسی اقدام به تاسیس موزه علوم و تاریخ طبیعی خراسان نمود. بخشی از اشیاء ارزشمند این موزه اهدایی نمونههایی توسط مردم بودهاست.
موزه علوم زمین
این مکان در وسعتی حدود ۴۵۰ مترمربع در سال ۱۳۸۵ شمسی به بهرهبرداری رسید که از بخشهای مختلف آن میتوان به سالن مرکزی با تنوعی از نمونه سنگها، کانیها، فسیل، مخزن با بیش از هزار نمونه، سالن نمایش فیلم و کارگاه اشاره کرد.
موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی
پروژه احداث موزه تاریخ طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر در سال ۱۳۸۷ در محل اداری واقع در بزرگراه وکیل آباد مورد بهرهبرداری قرار گرفت. این مجموعه شامل ۲۲ زیستگاه مصنوعی از جمله منطقه دشتی، کویری تپه ماهوری استپی، کوهستانی جنگلی، باتلاقی، نی زار، خور، آبهای ساحلی و دریا است که در آن بیش از ۳۰۰ نمونهٔ تاکسیدرمی شده نظیر ۱۷ گونه پستاندار، ۱۱۰۰ گونه پرنده، ۳ گونه خزنده، ۵ نوع سنگواره و ۳۹ تابلو حشرات است.
گنجینه آب
این مکان در سال ۱۳۷۸ ش توسط کارشناسان آب منطقهای خراسان واقع در بولوار سازمان آب افتتاح گردید. هدف از ایجاد چنین مجموعهای آشنایی، بررسی و شناخت سازههای آبی قدیمی استان از قبیل شیوههای آبیاری سنتی، آداب و رسوم مرتبط با آب در مناطق مختلف، معرفی تکامل و پیشرفت صنعت آب، پل بندها، نحوه عملکرد بخدانها، آبانبارها و قناتها و روی هم رفته ارائه اطلاعات و مستندات به علاقمندان است.
موزه مردم شناسی حمام مهدی قلی بیک
این موزه در کنار مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم رضوی واقع شدهاست.
موزه فردوسی و شاهنامه توس
ساختمان این موزه همزمان با بنیان آرامگاه فردوسی در بخشی از محوطه باغ برای چایخانه سنتی طراحی و سپس اجرا گردید. بعدها این بنا به موزه تغییر کاربری داد و در آن اشیاء مرتبط و آثار به دست آمده از توس و روزگار فردوسی برای بازدید فرهنگ دوستان به نمایش گذاشته شدهاست.
موزه آرامگاه نادری
این موزه در محل آرامگاه نادری در چهارراه شهدا مشهد واقع است. فضای وسیع سالن موزه دارای ویترینهایی است که در آن بیشتر اقلام جنگی و جنگاوری از عصر افشاریه و قاجار در معرض دید عموم قرار گرفتهاست.
موزه حوضخانه هزاردستان
این مکان با وسعتی معادل ۳۵۰ متر مربع در اواسط راسته بازار جنت واقع گردیده و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب قرار داشتهاست. هدف از ایجاد چنین فضای سنتی ارائه و بازشناخت فرهنگ غنی ایرانی اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی و زائران آرامگاه رضا است.